തിരുവനന്തപുരം, ജൂലൈ 21, 2025: കേരള രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ കുലപതിയും സി.പി.ഐ.(എം) ന്റെ സ്ഥാപക നേതാക്കളിൽ ഒരാളുമായ വെള്ളിക്കകത്ത് ശങ്കരൻ അച്യുതാനന്ദൻ (വി.എസ്.) തിങ്കളാഴ്ച (ജൂലൈ 21, 2025) തിരുവനന്തപുരത്തെ എസ്.യു.ടി. ആശുപത്രിയിൽ വച്ച് അന്തരിച്ചു. അദ്ദേഹത്തിന് 101 വയസ്സായിരുന്നു. ജൂൺ 23 മുതൽ ഹൃദയാഘാതത്തെ തുടർന്ന് ഗുരുതരാവസ്ഥയിൽ ആശുപത്രിയിൽ ചികിത്സയിലായിരുന്നു. തിങ്കളാഴ്ച ഉച്ചയ്ക്ക് 3:20 നാണ് അന്ത്യം സംഭവിച്ചത്.

ജീവിതവും രാഷ്ട്രീയ പോരാട്ടങ്ങളും

1923-ൽ ആലപ്പുഴ ജില്ലയിലെ പുന്നപ്രയിൽ ഒരു കർഷക തൊഴിലാളി കുടുംബത്തിൽ ജനിച്ച വി.എസ്., ദാരിദ്ര്യവും വ്യക്തിപരമായ ദുരന്തങ്ങളും നിറഞ്ഞ ബാല്യം അനുഭവിച്ചു. നാലാം വയസ്സിൽ അമ്മയെ വസൂരി മൂലവും 11-ാം വയസ്സിൽ പിതാവിനെയും നഷ്ടപ്പെട്ട അദ്ദേഹം, 12-ാം വയസ്സിൽ സ്കൂൾ വിദ്യാഭ്യാസം ഉപേക്ഷിച്ച് തയ്യൽ ജോലിയിലും പിന്നീട് കയർ ഫാക്ടറിയിലും ജോലി ചെയ്തു.

1939-ൽ സ്റ്റേറ്റ് കോൺഗ്രസിലൂടെ രാഷ്ട്രീയ ജീവിതം ആരംഭിച്ച വി.എസ്., 1940-ൽ കമ്മ്യൂണിസ്റ്റ് പാർട്ടിയിൽ ചേർന്നു. 1946-ലെ പുന്നപ്ര-വയലാർ സമരത്തിൽ നേതൃപരമായ പങ്കുവഹിച്ച അദ്ദേഹം, കയർ, തെങ്ങ്, കർഷക തൊഴിലാളികളെ സംഘടിപ്പിച്ച് ട്രാവൻകൂർ കർഷക തൊഴിലാളി യൂണിയൻ രൂപീകരിച്ചു. 1964-ൽ സി.പി.ഐ. വിട്ട് 32 നേതാക്കളോടൊപ്പം സി.പി.ഐ.(എം) സ്ഥാപിക്കുന്നതിൽ മുഖ്യ പങ്കുവഹിച്ചു.

മുഖ്യമന്ത്രിയും പ്രതിപക്ഷ നേതാവും

2006 മുതൽ 2011 വരെ കേരള മുഖ്യമന്ത്രിയായി സേവനമനുഷ്ഠിച്ച വി.എസ്., 1991-1996, 2001-2006, 2011-2016 കാലഘട്ടങ്ങളിൽ മൂന്ന് തവണ പ്രതിപക്ഷ നേതാവായിരുന്നു. 1980 മുതൽ 1992 വരെ സി.പി.ഐ.(എം) സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറിയായും 1996 മുതൽ 2000 വരെ എൽ.ഡി.എഫ്. കൺവീനറായും പ്രവർത്തിച്ചു. മലമ്പുഴ, മരാരിക്കുളം, അമ്പലപ്പുഴ മണ്ഡലങ്ങളെ പ്രതിനിധീകരിച്ച അദ്ദേഹം, 2016-ൽ 93-ാം വയസ്സിൽ എൽ.ഡി.എഫിന്റെ മുഖമായി തെരഞ്ഞെടുപ്പിൽ വിജയം നേടി.

മുഖ്യമന്ത്രിയായിരിക്കെ, മൂന്നാറിലെ ഭൂമി കൈയേറ്റ വിരുദ്ധ നടപടികൾ, വല്ലാർപാടം ടെർമിനലിനായുള്ള ഭൂമി ഏറ്റെടുക്കൽ, കൊല്ലം ഐ.ടി. പാർക്ക്, കണ്ണൂർ വിമാനത്താവളം, ചേർത്തലയിലെ ഇൻഫോപാർക്ക്, നെൽവയലുകൾ തിരിച്ചുപിടിക്കൽ, നിയമവിരുദ്ധ ലോട്ടറി മാഫിയക്കെതിരായ യജ്ഞം എന്നിവയാണ് അദ്ദേഹത്തിന്റെ പ്രധാന നേട്ടങ്ങൾ.

ജനകീയ നേതാവിന്റെ പൈതൃകം

കേരളത്തിന്റെ ജനകീയ നേതാവായി വി.എസ്. അറിയപ്പെട്ടു. അഴിമതിക്കെതിരായ ശക്തമായ നിലപാടുകളും പാവപ്പെട്ടവർക്കുവേണ്ടിയുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങളും അദ്ദേഹത്തെ ജനമനസ്സിൽ അടയാളപ്പെടുത്തി. 2019-ൽ സ്ട്രോക്ക് ബാധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് പൊതുജീവിതത്തിൽ നിന്ന് മാറിനിന്നെങ്കിലും, അവസാന നാളുകൾ വരെ അദ്ദേഹത്തിന്റെ സാന്നിധ്യം കേരള രാഷ്ട്രീയത്തിൽ പ്രചോദനമായിരുന്നു.

ഇടമലയാർ അഴിമതിക്കേസിൽ മുൻ മന്ത്രി ആർ. ബാലകൃഷ്ണപിള്ളയെ ശിക്ഷയിലേക്ക് നയിച്ചതും, പ്ലാച്ചിമടയിലെ കൊക്കോ കോളക്കെതിരായ ജലസമരവും, മാത്തിക്കെട്ടനിലെ ഭൂമി കൈയേറ്റ വിരുദ്ധ പോരാട്ടവും, സ്ത്രീസമത്വത്തിനായുള്ള പ്രവർത്തനങ്ങളും അദ്ദേഹത്തിന്റെ ജനകീയ ഇടപെടലുകളുടെ ഉദാഹരണങ്ങളാണ്.

അന്ത്യോപചാരവും സംസ്കാരവും

വി.എസിന്റെ മൃതദേഹം തിരുവനന്തപുരത്തെ എ.കെ.ജി. സെന്ററിലേക്ക് മാറ്റി. ചൊവ്വാഴ്ച (ജൂലൈ 22, 2025) ദർബാർ ഹാളിൽ പൊതുദർശനം നടക്കും. തുടർന്ന്, മൃതദേഹം ആലപ്പുഴയിലേക്ക് പ്രദക്ഷിണമായി കൊണ്ടുപോകും. ബുധനാഴ്ച (ജൂലൈ 23, 2025) വലിയ ചുടുകാട് ശ്മശാനത്തിൽ അന്ത്യകർമങ്ങൾ നടക്കും.

രാഷ്ട്രീയ-സാമൂഹിക പ്രതികരണങ്ങൾ

മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയൻ, സി.പി.ഐ.(എം) സംസ്ഥാന സെക്രട്ടറി എം.വി. ഗോവിന്ദൻ, മറ്റ് നേതാക്കൾ എന്നിവർ ആശുപത്രിയിലെത്തി കുടുംബത്തെ സന്ദർശിച്ചു. “വി.എസ്. കേരളത്തിന്റെ കണ്ണും കരളുമായിരുന്നു. ആധുനിക കേരള ചരിത്രത്തിനൊപ്പം ഒരു നൂറ്റാണ്ട് നീണ്ട അദ്ദേഹത്തിന്റെ പോരാട്ടങ്ങൾ എന്നും ജനഹൃദയങ്ങളിൽ നിറഞ്ഞുനിൽക്കും,” എന്ന് സമകാലിക മലയാളം റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു.

കുടുംബം

വി.എസിന്റെ ഭാര്യ കെ. വസുമതി, മകൾ വി.വി. ആശ, മകൻ വി.എ. അരുൺ കുമാർ, പേര്‌ക്കുട്ടികൾ എന്നിവർ ജീവിച്ചിരിക്കുന്നു.

ഒരു യുഗത്തിന്റെ അവസാനം

കേരളത്തിന്റെ സാമൂഹിക-രാഷ്ട്രീയ ചരിത്രത്തിൽ വി.എസ്. അച്യുതാനന്ദന്റെ സാന്നിധ്യം ഒരു ജ്വലിക്കുന്ന സമരസ്മരണയായി നിലനിൽക്കും. “സഖാവ് വി.എസ്.” എന്ന വിളിയോടെ ജനങ്ങൾക്കിടയിൽ അറിയപ്പെട്ട അദ്ദേഹം, ലാളിത്യത്തിന്റെയും അനുശാസനത്തിന്റെയും, അഴിമതി വിരുദ്ധ പോരാട്ടത്തിന്റെയും പ്രതീകമായിരുന്നു.

ജനകീയ നേതാവിന് അയർലണ്ട് മലയാളിയുടെ കണ്ണീരിൽ കുതിർന്ന വിട